غذا خوردن به سبک ایرانی - اسلامی
خوردن غذا و نوشيدني داغ، سرعت تخريب و تكثير سلول هاي بدن و ريسك سرطان مري را افزايش مي دهد

نویسنده : فاخره بهبهانی

غذاخوردن در هر کشوري آداب و سبک خاص خود را دارد؛ مثلاآدابي که چيني ها، ژاپني ها يا ايتاليايي ها هنگام غذا خوردن رعايت مي کنند با سبک و آيين غذا خوردن ما ايراني ها تفاوت هاي زيادي دارد.
در سبک و آداب غذا خوردن ما ايراني ها برتري ها، مزايا و ويژگي هايي گنجانده شده که برگرفته از سنت و آموزه هاي ديني مان است که توجه به آن سهم بسزايي در حفظ سلامت و ايفاي شخصيت ما دارد که متاسفانه اين آداب و آموزه هاي ارزشمند در حال تحريف و تغيير بوده و نياز به احيا دارد.
نسل جوان ما تقريبا با آن سفره هايي که روي زمين پهن مي شد و خانواده دور آن مي نشستند، بيگانه است و در نتيجه بعضي آداب صحيح غذا خوردن به سبک ايراني و اسلامي را نيز نمي دانند. اغلب جوانان ما به غذاهاي فرنگي و سرپايي که اغلب ساندويچي است و در سيني هاي تک نفره ارائه مي شود عادت کرده اند، سفره جاي خود را به ميز و غذاهاي اصيل و سنتي ايراني جاي خود را به غذاهاي کنسروي و فرنگي داده ضمن اين که آداب خوردن غذاهاي فرنگي جايگزين آداب غذاهاي اصيل ايراني شده است، اما آيا مي دانيد بر طبق آموزه هاي ديني و تغذيه اي غذا خوردن دور سفره چه آدابي دارد؟
در ابتدا بد نيست بدانيد بر اساس تحقيقات انجام شده هنگامي که با افراد مورد علاقه مان بخصوص همسر، فرزند و پدر و مادرغذا مي خوريم هورمون هايي در بدن ترشح مي شود که به هضم و جذب غذا کمک کرده و از استرس و اضطراب مي کاهد.
    
    سر سفره به حقوق يکديگر احترام بگذاريم
شايد افرادي را ديده باشيد که در يک مهماني شام هنگام خوردن غذا آداب صحيح يا حريم ادب را رعايت نمي کنند يا به غذاهايي که در جلوي آنان قرار گرفته قانع نيستند و مدام در حال تقلابراي رسيدن به بهترين و بيشترين هاي سفره هستند يا ديده ايد کساني را که مدام در حال شمارش لقمه غذاي ديگران و به استهزا گرفتن آنان هستند.
در اين خصوص اهل بيت(ع) ضمن اين که بر حضور جمع خانواده کنار سفره تاکيد فراواني داشته اند آداب مخصوصي را نيز رعايت مي کردند. از جمله اين که پيامبر(ص) افراد را از نگاه بيش از اندازه به لقمه و دهان ديگران بر سر سفره برحذر مي داشتند، چرا که اين نگاه آنها را معذب کرده و آرامش فرد را براي خوردن سلب مي کند. از اين رو ايشان براي ايجاد فضايي آرام و خودماني، اغلب سفره هاي دراز برپا مي کردند و به کساني که روبه رويشان مي نشستند غذا تعارف کرده و همين طور لقمه اي براي آنها مي گرفتند و هيچ عجله اي براي کنار کشيدن از سفره از خود نشان نمي دادند و هميشه صبر مي کردند سفره به طور کامل جمع شود و بعد بلند مي شدند، اما نکته مهمي را که حضرت رسول در مورد آداب سفره بسيار جدي مطرح کرده اند آن است که هنگام پهن شدن سفره هر کس بايد هر آنچه را که پيش رويش گذاشته شده بخورد و بايد به حقوق ديگران در آنچه در سفره غذاست احترام بگذارد. در غير اين صورت سبب بروز بددلي و تنفر در اطرافيان مي شود و اين درست مصداق افرادي است که وقتي با ميز يا سفره اي پر از غذا مواجه مي شوند با حالتي تهاجمي به دنبال بهترين و بيشترين هاي سفره اند.
    
    «بسم الله» و «الحمدلله» يادمان نرود
هر فرد مسلماني موظف است هنگام شروع به خوردن غذا نام خداوند را با گفتن بسم الله بر زبان بياورد. همان عبارتي که بدون اغراق بيشتر ما در کنار سفره و با ديدن غذاهاي رنگارنگ گفتن آن را فراموش مي کنيم، اما بايد بدانيم خداوند تعالي مي فرمايد آنچه را که نام خدا بر آن برده نشده، تناول نکنيد. سنت پيامبر(ص) هم بر اين بود که هر چيزي را که مي خواستند ميل کنند حتي مقدار کمي نمک بسم الله مي گفتند. پس بهتر است بر سفره غذا بسم الله با صداي بلند گفته شود، چرا که نه تنها بلند گفتن آن مستحب است بلکه ديگران بخصوص نسل جوان امروزي را در صورت فراموشي به يادآوري وامي دارد و هنگامي که از غذا خوردن فارغ شديد الحمدلله بگوييد و شکر نعمت به جاي آوريد و همچنين از ميزبان تشکر کنيد. اين را هم بدانيد قبل و بعد از خوردن غذا بايد دست ها و دهان را با آب بشوييد و خشک کنيد، زيرا رعايت نکردن بهداشت سبب بروز بيماري و تنفرافرادي مي شود که با شما سر يک سفره غذا مي خورند.
    
    غذاي داغ نخوريم
پيامبر(ص) افراد را از خوردن غذاي داغ منع مي کردند و مي فرمودند خداوند آتش را در غذاي ما قرار نداده است و تاکيد داشتند غذاي داغ نه تنها براي سلامت زيان آور است، بلکه موجب مي شود فرد با عجله غذايي را بخورد که طعم آن چندان مشخص نيست. در طب جديد هم ثابت شده است از آنجا که بافت هاي بدن با غذاها و نوشيدني هاي داغ هماهنگ نيست، خوردن آن مي تواند سرعت تخريب و تکثير سلول هاي بدن را افزايش داده و احتمال ايجاد تومور و ريسک ابتلابه سرطان مري را افزايش دهد. همچنين غذاي داغ مي تواند روي ساختار ميناي دندان اثر منفي گذاشته و موجب تضعيف معده و تهوع و در نتيجه کم غذايي شود.
    
    هنگام خوردن غذا حريم را رعايت کنيم
در دانش پزشکي و آموزه هاي ديني آمده که بهتر است نيم ساعت براي صرف غذا زمان بگذاريم و در اين مدت خوب غذا را بجويم تا آن را راحت تر هضم کنيم. به فرمايش امام صادق(ع) غذا خوردن را طولاني کنيد زيرا لحظاتش از عمرتان محسوب نمي شود. در شروع خوردن، سبک ترين غذاها را انتخاب کرده و مستحب است خوردن غذا را از کنار بشقاب، نه از وسط و بالاي آن شروع کنيد. غذا را با دهان بسته بجويد و زماني که دهانتان پراست صحبت نکنيد. به اندازه دهانتان لقمه برداريد و بگذاريد لقمه اول از گلويتان پايين برود و سپس لقمه بعدي را برداريد.
آنچه را که از غذا در سفره مي ريزد براي حيوانات بگذاريد. غذاهايي چون مرغ و بره درسته را با ابزار خود جدا کنيد و از تماس مستقيم دست بپرهيزيد. تکه نان، مرغ يا گوشت استخوان دار، ساندويچ و چيپسي را که در ظرفتان قرار دارد، مجازيد با دست بخوريد. بشقابتان را بيش از حد پرنکنيد و در زمان خوردن غذا سعي کنيد با ديگران هماهنگ شويد. غذا را به شکلي رغبت انگيز و جذاب ميل کنيد. هنگام خوردن، لقمه ها را مزه مزه کنيد و فقط روي خوردن خود تمرکز کنيد تا بتوانيد بيشترين لذت را ازعطر و طعم غذا ببريد. سر سفره سيگار نکشيد. اگر نوشيدني يا غذايي خواستيد که با شما فاصله داشت خودتان بلند نشويد و از کسي که در نزديکي غذاست کمک بگيريد. اگر غذا شور، شفته، سفت يا سرد شده بود شکوه و گلايه راه نيندازيد، چون مهمانان تنها هدف شما از شرکت در اين مراسم را خوردن غذا مي دانند. اگر در مهماني در حال صرف غذا بوديد و آشنايي را ديديد بلند نشويد. تکان دادن سر يا دست کافي است، چرا که بلند شدن شما موجب ناراحتي همنشين تان خواهد شد.
هنگامي که از خوردن فارغ شديد بشقاب را به جلو هل نداده و دستتان را روي زانو قرار دهيد. براي خارج کردن غذا از لابه لاي دندان هايتان با نخ دندان و خلال کردن عذرخواهي کنيد و به دستشويي برويد. دست بردن به داخل دهان حتي مخفيانه براي اطرافيان بسيار زننده است. پس از صرف غذا از انجام حرکات سريع و شديد اجتناب کنيد. بهترين حالت براي هضم و جذب مطلوب غذا، داشتن آرامش و حرکات خفيف است.
    
    بر سر سفره لم ندهيم
از آموزه هاي ديني است که وقتي کنار سفره مي نشينيد بدن خود را به هيچ چيز تکيه ندهيد وهيچ وقت ايستاده و سرپايي غذا نخوريد. تکيه دادن بر يکي از دست ها و با دست ديگر غذا خوردن، تکيه دادن بر پهلو، پشتي يا بالش يا خوردن غذا به حالت دمر و درازکش روي زمين نه تنها براي سلامت مضر بوده، بلکه از اوصاف متکبران و ستمگران است.
    
    چه کساني زشت غذا مي خورند؟
بر طبق آموزه هاي ديني، کسي که قبل از آوردن غذا گرسنگي خود را حفظ نکند و چشمانش را به در اتاق يا دست هر کسي که وارد اتاق مي شود بدوزد. فردي که صداي جويدن و بلعيدن لقمه غذايش حسي زننده در اطرافيان ايجاد کند. شخصي که لقمه را در دهانش گذاشته و با انگشتانش آن را به زور در حفره دهان جا مي دهد. کسي که غذا را از ظرفي به ظرف ديگر مي ريزد تا خنک شود. فردي که نان يا غذايي را از ترس اين که ديگري بخورد به سوي خودش مي کشد يا نان را تکه تکه کرده و براي گرم شدن زير ظرف غذا مي گذارد و به قصد خوردن، چربي دستانش را با آن پاک مي کند. کسي که کنار لقمه را با دندانش گاز زده و بعد آن را در ظرف غذايي چون خورش يا ماست مي کند. شخصي که در حال جويدن لقمه است و قبل از آن که آن را قورت بدهد دهانش باز و چشمش به لقمه بعدي است!

منبع : فاراقلیط